متافیزیک و ماوراءطبیعهاز امام سجاد (ع) روایت شده که در پى تلاوت آیه «وعداللَّه الّذین آمنوا ...» فرمود: سوگند به خدا! آنان شیعیان ما اهل بیت هستند که خداوند به سبب مردىاز خاندان ما- که مهدى (عج) این امّت باشد- آنان را خلیفه روى زمین قرار خواهد داد ...». (نورالثقلین، ذیل آیه)
6. رجعت: تعلّق اراده الهى بر بازگرداندن دستهاى از کافران هر امّت به دنیا، در آخرالزّمان: ویوم نحشر من کلّ أمّة فوجا مّمّن یکذّب بایتنا .... نمل (27) 83
دلالت آیه یاد شده بر رجعت از آن جهت است که مسأله نفخ صور در آیات بعدى مطرح شده و این قرینهاى است بر اینکه مقصود از این حشر، حشر روز قیامتنیست؛ بلکه حشرى است که در دنیا صورت مىگیرد و با خروج «دابّة الارض» ارتباط دارد. افزون بر این، در قیامت همه کافران بدون استثنا محشور مىشوند؛ولى حشر در این آیه به دستهاى از کافران هر امّت مربوط مىشود. این نیز قرینه دیگرى است بر اینکه مقصود از حشر در این جا «رجعت» پیش از قیامتاست. (مجمعالبیان، ذیل آیه)
7. نزول عیسى (ع): نزول عیسى (ع) در آخرالزّمان و ایمان آوردن اهل کتاب به او پیش از وفاتش: وإن مّن أهل الکتب إّلا لیؤمننَّ به قبل موته .... نساء (4) 159
برداشت فوق بر این اساس است که مرجع ضمیر «به»، عیسى (ع) باشد؛ چنانکه آیات سابق نیز درباره عیسى (ع) است. (مجمعالبیان، ذیل آیه)
ولمّا ضرب ابن مریم مثلا إذا قومک منه یصدّون إن هو إلّاعبد أنعمنا علیه وجعلنه مثلا لّبنى إسرءیل و إنّه لعلم لّلسّاعة فلاتمترنّ بها واتّبعون هذا صرط مّستقیم.زخرف (43) 57 و 59 و 61
نکته فوق بر این اساس است که مرجع ضمیر «انّه» نزول عیسى (ع) در آخرالزّمان باشد. (المیزان، ذیل آیه)
8. هجوم یأجوج و مأجوج: پیشگویى قرآن به هجوم سریع و فتوحات فراگیر یأجوج و مأجوج در سراسر زمین در آخرالزّمان: حتّى إذا فتحت یأجوج ومأجوج و هممّن کلّ حدب ینسلون. انبیاء (21) 96
اضافه شدن لفظ عموم «کل» بر اسم نکره «حدب» نشان مىدهد که ماجراى یأجوج و مأجوج به سرزمین خاصّى مربوط نیست؛ بلکه شامل تمام سرزمینها وجهان خواهد بود.
9.درگیرى یأجوج و مأجوج پس از ویرانى سد ذوالقرنین در آخرالزّمان: قالوا یذا القرنین إنَّ یأجوج ومأجوج مفسدون فى الأرض فهل نجعل لک خرجا على أن تجعلبیننا وبینهم سدًّا ... فإذا جاء رحمة ربّى جعله دکّاء وترکنا بعضهم یومئذ یموج فى بعض ونفخ فى الصّور فجمعنهم جمعا. کهف (18) 94 و 98 و 99
نکته فوق بر این اساس است که مرجع ضمیر «بعضهم» به یأجوج و مأجوج برگردد.
مثبت اندیشی درباره آخرالزمان
نگرش مثبت و امیدآفرینى کتابهاى آسمانى به فرجام نیک جامعه بشرى در آخرالزّمان: ولقد کتبنا فى الزّبور من بعد الذّکر أنّ الأرض یرثها عبادى الصَّلحون إنّفى هذا لبلغا لّقوم عبدین. انبیاء (21) 105 و 106
مردمان آخرالزّمان
1. گروهى از مردم آخرالزّمان از اصحاب یمین: لّاصحب الیمین وثلّة مّن الأخرین ثلّة مّن الأوّلین. واقعه (56) 38- 40
2. اندکى از مردم آخرالزّمان از مقرّبان رحمت پروردگار: أولئک المقرّبون وقلیل مّن الأخرین ثلّة مّن الأوّلین. واقعه (56) 11 و 13 و 14
3. اندکى از مردم آخرالزّمان از پیشگامان در اعمال خیر: و السَّبقون السَّبقون أولئک المقرّبون و قلیل مّن الأخرین ثلّة مّن الأوّلین. واقعه (56) 10 و 11 و 13 و 14
4. علم خداوند به وجود و احوال نسلهاى پیشین و آخرین: ولقد علمنا المستقدمین منکم ولقد علمنا المستخرین. حجر (15) 24
وارثان زمین در آخرالزّمان
1. بندگان صالح خداوند، وارثان زمین در آخرالزّمان: ولقد کتبنا فى الزّبور من بعد الذّکر أنّ الأرض یرثها عبادى الصَّلحون. انبیاء (21) 105
2. وعده امنیّت در آخرالزّمان: تبدیل ترس و اضطراب به امنیّت و آرامش در آخرالزّمان، وعده خداوند به مؤمنان داراى عمل صالح: وعد اللّه الّذین ءامنوا منکموعملوا الصَّلحت ... و لیبدّلنّهم مّن بعد خوفهم أمنا .... نور (24) 55
